|
โครงการอาหารกลางวันกับปัญหาภาวะทุพโภชนาการของเด็กนักเรียนในประเทศไทย |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Title | โครงการอาหารกลางวันกับปัญหาภาวะทุพโภชนาการของเด็กนักเรียนในประเทศไทย |
| Creator | นันทวัฒน์ พฤกษ์สรนันทน์ |
| Contributor | ชัยยุทธ ปัญญสวัสดิ์สุทธิ์, ที่ปรึกษา |
| Publisher | มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
| Publication Year | 2567 |
| Keyword | โครงการอาหารกลางวัน, ภาวะทุพโภชนาการ, ภาวะน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์, ภาวะเตี้ย, ภาวะผอม, ภาวะเริ่มอ้วน, ภาวะอ้วน, Fixed effect regression, Fixed effect logistic regression, School lunch program, Undernutrition, Underweight, Stunting, Wasting, Overweight, Obesity |
| Abstract | วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ผลกระทบของรายจ่ายอาหารกลางวัน ต่อภาวะโภชนาการของนักเรียนระดับประถมศึกษาในประเทศไทย โดยใช้ข้อมูลพาเนลจากระบบจัดเก็บข้อมูลนักเรียนรายบุคคล (DMC) ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ครอบคลุมนักเรียนจำนวน 374,509 คน ในปีการศึกษา 2560 และ 2561 การวิเคราะห์อาศัยแบบจำลอง Fixed Effect Regression ในการอธิบายผลของโครงการอาหารกลางวันต่อคะแนนมาตรฐานด้านการเติบโต ประกอบด้วย ค่าน้ำหนักเทียบอายุ ค่าส่วนสูงเทียบอายุ และค่าน้ำหนักเทียบส่วนสูง นอกจากนี้การวิเคราะห์อาศัยแบบจำลอง Fixed Effect Logistic Regression ในการอธิบายผลของโครงการอาหารกลางวันต่อภาวะทุพโภชนาการ ได้แก่ ภาวะน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ เตี้ย ผอม เริ่มอ้วน และอ้วนผลการวิเคราะห์พบว่า รายจ่ายอาหารกลางวันของโรงเรียนมีผลเชิงบวกและมีนัยสำคัญทางสถิติต่อคะแนนมาตรฐานด้านการเติบโต ทั้ง 3 ค่า และช่วยลดโอกาสการเกิดภาวะทุพโภชนาการในนักเรียนชั้นประถม โดยเฉพาะภาวะน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ ส่วนผลต่อภาวะเตี้ย ผอม แม้มีแนวโน้มเป็นลบแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ และผลต่อโภชนาการเกินมีแนวโน้มเป็นบวกแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนี้ ผลการวิเคราะห์แบบแยกตามเพศ ขนาดของโรงเรียน และประเภทของโรงเรียน ชี้ว่า ผลของรายจ่ายอาหารกลางวันมีผลต่อคะแนนมาตรฐานด้านการเติบโตในทิศทางเดียวกัน และช่วยลดโอกาสการเกิดภาวะน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์และเตี้ยในนักเรียนหญิงและนักเรียนชาย โดยเพศหญิงลดโอกาสการเกิดภาวะดังกล่าวมากกว่าเพศชาย ส่วนผลการวิเคราะห์เมื่อแยกตามขนาดโรงเรียน พบว่า รายจ่ายอาหารกลางวันลดโอกาสการเกิดภาวะน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ เตี้ย ผอม ในโรงเรียนขนาดกลางอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนผลการวิเคราะห์เมื่อแยกตามประเภทของโรงเรียน รายจ่ายอาหารกลางวันช่วยลดโอกาสการเกิดภาวะเตี้ยในโรงเรียนขยายโอกาสผลลัพธ์เหล่านี้ชี้ให้เห็นว่า โครงการอาหารกลางวันช่วยลดโอกาสการเกิดภาวะทุพโภชนาการของนักเรียนชั้นประถม ดังนั้น รัฐบาลควรเพิ่มงบประมาณอาหารกลางวันให้เพียงพอ และจัดสรรตามต้นทุนที่แท้จริงในแต่บริบทพื้นที่ เพื่อให้อาหารที่นักเรียนได้รับมีความเพียงพอและสมดุลทางโภชนาการ โดยเฉพาะในโรงเรียนขนาดเล็กและโรงเรียนขยายโอกาส |
